Złoty Potok - Pstrągarnia Raczyńskich

Złoty Potok nieodłącznie związany jest z hodowlą królewskiej ryby – pstrąga tęczowego. Stąd zaczął się triumfalny pochód tej  ryby   na  stoły   całej  Europy. W drugiej połowie XIX wieku  hrabia Edward Raczyński – właściciel Złotego Potoku – postanowił wykorzystać krystalicznie czystą wodę  ze źródeł Zygmunta i Elżbiety,  i założyć hodowlę ryb łososiowatych, w przysiółku Złotego Potoku - Piszczkowo.

W tym celu sprowadził z Litwy inż.Michała Girdwoynia aby ten wybudował pstrągarnię. Teren przeznaczony pod gospodarstwo rybackie obejmował 22 stawy  o łącznej powierzchni 132 000 m² usytuowane w dolinie wzdłuż rzeki Wiercicy. Tak znaczna powierzchnia , przy głębokości stawów dochodzących do 4 m, możliwa była dzięki dużej ilości źródeł i ich wydajności. Stawy o grawitacyjnym przepływie  dobrze natlenionej wody i stosunkowo niskiej temperaturze, sprzyjały rozwojowi hodowli. Wybudowano też budynek wylęgarni pstrąga o powierzchni 160 m²  wyposażony w koryta wylęgowe typu kaskadowego, w którym dzisiaj prowadzona jest sprzedaż ryb.

Złoty Potok z lotu ptaka - autor: Michał Sitek

W tym czasie było to pierwsze i największe pstrągowe gospodarstwo rybackie w kontynentalnej Europie. W 1881 roku  przypłynęła statkiem z Ameryki  pierwsza zalęgowa partia ikry pstrąga tęczowego. Ikra znajdowała się w wilgotnym mchu  obłożonym lodem, zapakowanym w papier w drewnianych skrzyniach.

Pstrągarnia Raczyńskich  działa z dobrym skutkiem do dzisiaj. Albinotyczna odmiana pstrąga o złotym zabarwieniu zyskała nawet przydomek ,,złoty pstrąg  ze Złotego Potoku”. W stawach pojawiła się też odmiana pstrąga o kolorze błękitnym zwana „hrabiowską”.  Wyjątkowa woda nadaje wyjątkowy smak hodowanym tutaj pstrągom, dlatego szeroko słynie ze swojej hodowli.

Ze Złotego Potoku  królewska ryba – pstrąg  rozprzestrzeniła się  i podbiła stoły na całym kontynencie. W 1908 r. rozwinięto gospodarstwo rybackie  poprzez rozszerzenie hodowli karpia i wprowadzenie hodowli sandacza.  W tym czasie liczba stawów wzrosła do 46, a lustro wody do 60 mórg. W tym czasie wybudowano także domek stróżów stawowych  naprzeciw Skały z Krzyżem, który przed II wojną został rozebrany. W 1935 r. hrabia Karol Raczyński  kazał wydzielić na pstrągarni działkę  i wybudować na niej domek w stylu góralskim  z przeznaczeniem na I Schronisko na Jurze  Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, którego był wice-prezesem.

Niektóre stawy na Pstrągarni Raczyńskich mają swoje nazwy z 1881 r. Są to Staw Zygmunt, Staw Świętokrzyski, Staw Szmaragdowy. Po II wojnie Pstrągarnię znacjonalizowano  i działała w ramach Państwowego Gospodarstwa Rolnego. Jeden ze stawów został nazwany „Ziętek”  ponieważ w tym stawie trzymał swoje pstrągi zasłużony, były wojewoda śląski - generał Jerzy Ziętek.

W roku 2005 Pstrągarnię Raczyńskich, Agencja Rolna Skarbu Państwa  sprzedała  długoletniemu  dzierżawcy panu  Markowi Piszczale.  W 2006 roku  przy pstrągarni powstała  smażalnia pstrąga, gdzie można zjeść smacznego, świeżego pstrąga zarówno smażonego jak i wędzonego. Na Pstrągarni Raczyńskich  można również zakupić żywe pstrągi oraz karpie i jesiotry.

 

Strona www.pstragarnia.pl